Ouderen die thuis zorg ontvangen, blijven langer leven dan ouderen die naar een verpleeghuis verhuizen. Dat zeggen onderzoekers van de Vrije Universiteit.
Xander Koolman, gezondheidseconoom aan de Vrije Universiteit (VU) en een van de auteurs van het onderzoek, zegt dat vooral de schok van een verhuizing ‘een flinke klap kan zijn’ voor de vaak kwetsbare ouderen. “Ze raken hun omgeving kwijt en dan is in veel gevallen de partner ook opeens niet meer in de buurt. De routine is dan weg. Al die dingen samen hebben een rechtstreeks effect op iemands levensjaren.”
Bij mensen die thuis blijven wonen en daar zorg ontvangen, is de sociale bubbel vaak ook groter, zegt Koolman. Zij gaan vaker wandelen en nog de straat op. Daarnaast signaleren mantelzorgers en partners eerder problemen bij een patiënt en kunnen zij daarop reageren. Koolman benadrukt daarbij dat hij niet de indruk wil wekken dat medewerkers van verpleeghuizen minder goede zorg leveren.
De onderzoekers keken naar 2136 ouderen, van wie er 1577 in een tehuis woonden en 427 thuiszorg kregen. 132 ouderen kregen beide vormen van zorg, bijvoorbeeld omdat ze eerst thuis woonden en later naar een instelling verhuisden.
Kwetsbaar
De ouderen in het onderzoek hadden allemaal een zogenoemde indicatie voor verpleeghuiszorg. Dat wil zeggen dat ze dusdanig kwetsbaar waren dat ze recht hadden op zorg in een verpleeghuis. Ouderen die ervoor kozen om toch thuis te blijven wonen en verpleging aan huis te krijgen, leefden gemiddeld 366 dagen langer.
Wel zullen de zorgkosten in de toekomst waarschijnlijk stijgen, als meer ouderen thuis blijven wonen. “We zien dat de kosten per dag lager liggen. Dat is ook logisch, want de mantelzorger neemt taken over. Maar de mensen lever langer, dus onderaan de streep zijn de totale kosten hoger,” aldus Koolman.
Of een nieuw kabinet nu meer gaat inzetten op thuiszorg is een van de grote vragen waar het zich over moet gaan buigen. TNO becijferde in 2019 al dat het aantal bedden in verpleeghuizen de komende twintig jaar moet verdubbelen om de vraag door de vergrijzende bevolking bij te benen.
Verpleeghuizen of thuiszorg?
Een oplossing om dit tekort aan bedden in de toekomst is om extra verpleeghuizen bij te bouwen, of meer in te zetten op thuiszorg. Volgens Koolman zou daarbij ook een rol kunnen spelen dat het makkelijker is om medewerkers te vinden die in de thuiszorg willen werken dan in een verpleeghuis.
Daarnaast zal goed moeten worden gekeken in hoeverre je sommige ouderen thuis kan verzorgen. Dementerenden kunnen een gevaar voor zichzelf en hun omgeving worden. Denk bijvoorbeeld aan een pannetje soep dat op het gas staat en vergeten wordt.
Koolman hoopt dat ondanks zulke bezwaren zorgorganisaties er in de toekomst vaker voor zorgen om thuiszorg aan te bieden. “Een groot deel van de Nederlandse bevolking ziet ook op tegen de verhuizing naar een verpleeghuis, misschien kunnen we dat in de toekomst voorkomen.”